De sleutel tot samen leren in de wijk
Geschreven door Jolanda van Omme, onderzoeker bij lectoraat Zorg rond het Levenseinde.
Tijdens onze vierde leerwerkbijeenkomst Leven tot het Eind in de Bredaase wijk ‘Hoge Vucht’ zei een deelnemer: “Net zoals we hier informeel bezig zijn met elkaar, kunnen we dat ook op andere plekken doen.” Die opmerking bleef hangen. Want hoewel we werken met een methodiek inclusief draaiboek en duidelijke doelen, voelt het informeel. Het samen eten en de gastvrije locatie, waren een bewuste keuze.
Daarnaast voelt het voor mij informeel vanwege de verhalen en doorleefde eigen ervaringen van deelnemers (de combinatie van inwoners, vrijwilligers en professionals) die worden ingebracht en gedragen door de groep. Blijkbaar speelt dat informele gevoel ook bij andere deelnemers. Het roept bij mij de vraag op: Helpt deze informaliteit ons om samen te leren in deze transdisciplinaire groep (een groep waarin mensen met verschillende kennis en ervaring samenwerken om samen tot oplossingen te komen)?
Het informele karakter blijkt belangrijk voor onze missie: betere zorg en welzijn voor mensen met een migratieachtergrond met een ongeneeslijke ziekte of stapeling van ouderdomsziekten, en voor hun naasten. Door middel van de leerwerkbijeenkomsten willen we de samenwerking in de wijk versterken. Samenwerking is hierbij geen doel op zich, maar een middel om gezamenlijk te leren in een diverse groep van onder andere zorgprofessionals (casemanagers, wijkverpleegkundigen), mantelzorgondersteuners, sociaal werkers, WMO-consulenten, vrijwilligers, inwoners en mantelzorgers.
Informaliteit stimuleren in een samenwerkingsverband klinkt eenvoudig, maar in de praktijk is het vaak een uitdaging. Hoe ga je bijvoorbeeld om met ongelijke inbreng in de groep? Hoe ga je om met verschillende persoonlijke doelen die soms ook tegenstrijdig kunnen zijn? Juist daarom blijft expliciete reflectie en het bespreken van de onderlinge communicatie nodig. Dit zijn ook aandachtpunten die binnen onze leerwerkbijeenkomsten gelden.
Zo terugkijkend, herken ik dat er bij aanvang van de leerwerkbijeenkomsten intuïtieve keuzes zijn gemaakt om vooral aan te sluiten bij de cultuur en het karakter van de wijk. Nu herken ik dat informaliteit meer is dan een intuïtie of karaktereigenschap. Informaliteit draait om het versterken van relationele verbindingen en die verbinding is essentieel voor de samenwerking en het samen leren in een transdisciplinaire groep.
* Hadwin, A. F., Järvelä, S., & Miller, M. (2017). Self-regulation, co-regulation and shared regulation in collaborative learning environments. In D. Schunk, & J. Greene, (Eds.). Handbook of Self-Regulation of Learning and Performance (2nd Ed.). New York, NY: Routledge
