Openhartige gesprekken over dood en verlies
SterfTalks creëert door middel van de kunsten verbinding tussen mensen en ruimte die te maken hebben met dood, verlies en rouw door gesprekken en ervaringen die we liever uit de weg gaan met elkaar aan te voeren.
SterfTalks is ontstaan vanuit de behoefte om openhartige gesprekken over dood, verlies en rouw niet alleen mogelijk te maken, maar ook publiekelijk betekenisvol te maken. De oorsprong ligt in het werk en gedachtegoed van lector Anne Goossensen, die zich toelegt op menslievende zorg en relationele ethiek in het sociaal en medisch domein. Vanuit de overtuiging dat échte verandering begint bij vertragen, luisteren en verbinding, vormt SterfTalks een podium waar het persoonlijke en het maatschappelijke samenkomen.
Wat zijn SterfTalks?
De basis voor SterfTalks wordt gelegd door de principes van de Theorie U (Scharmer), waarin luisteren een creatieve en transformerende kracht is. Deze benadering leert dat verandering niet begint bij handelen, maar bij waarnemen: het je openstellen voor wat zich aandient, zonder oordeel. In deze context wordt kunst geen decor, maar een uitnodiging om dieper te luisteren. De samenwerking met kunstenaarscollectief Female Economy geeft deze praktijk vorm: het theatrale, fysieke en rituele karakter van de kunsten helpt deelnemers en publiek om in contact te komen met hun eigen ervaringen rondom het levenseinde, voorbij het talige en cognitieve.
Tijdens een SterfTalk delen mensen hun persoonlijke verhalen rondom sterven, verlies en rouw in een performatieve setting, waarin ruimte is voor stilte, reflectie en resonantie. Het zijn geen debatten of panelgesprekken, maar zorgvuldig vormgegeven momenten waarin ‘de ander’ werkelijk ontmoet wordt. Deze verhalen worden niet alleen gedeeld, maar ook ‘gehoord’ — in de diepste zin van het woord. Dit raakt aan het concept van ‘de kunst van het luisteren’ zoals Goossensen dat beschrijft: een ethisch geladen, actieve houding waarbij de ander niet wordt opgelost, maar ontvangen.
Ruimte voor dood en sterven
Het doel van SterfTalks is om bij te dragen aan een samenleving die dood en sterven niet vermijdt, maar er ruimte voor maakt. Door ervaringen publiek te delen ontstaat death literacy: kennis, vaardigheden en bereidheid om met het levenseinde om te gaan, zowel persoonlijk als collectief. Daarmee helpt SterfTalks om sociale isolatie te doorbreken, lijden te verzachten en handelingsverlegenheid te verminderen.
Samenwerking
Het project is onderdeel van het lectoraat Zorg rond het Levenseinde van het Centre of Expertise Perspectief in Gezondheid. In samenwerking met onder andere Female Economy en de Werkplaats Sociaal Domein Ouderen worden SterfTalks georganiseerd op verschillende locaties in het land, gekoppeld aan actuele thema’s, lokale verhalen en relevante exposities. De interventie wordt tevens onderzocht op impact en methodiek. Zo draagt SterfTalks niet alleen bij aan bewustwording, maar ook aan innovatie in de publieke gesprekscultuur rondom het levenseinde.