Versterken van welzijn en sociale binding van studenten door het bieden van sociale steun
Veel jongvolwassenen die opgroeien in de huidige maatschappij voelen zich eenzaam (Barreto et al., 2021). Het aantal jongeren in Nederland dat eenzaamheid ervaart lag eind 2023 rond de 50 procent. Wereldwijd is het aantal jongeren dat zich eenzaam voelt in de afgelopen twee decennia enorm toegenomen (Buecker et al., 2021).
Wat is de aanleiding van het project?
Tijdens de coronapandemie werd deze ervaring van eenzaamheid uitvergroot, getriggerd door het sociaal isolement waarin veel jongeren terecht kwamen. De coronapandemie heeft daardoor veel invloed gehad op het welzijn en de ervaren binding van studenten met het onderwijs. De gevolgen zijn zowel in het mbo als ho nog altijd merkbaar.
Veel instellingen hebben daarom middelen uit het Nationaal Programma Onderwijs (NP Onderwijs) geïnvesteerd in verschillende vormen van sociale steun. Dit in de hoop om studenten te kunnen helpen in het versterken van binding en welzijn, en in de verlengde daarvan ook hun studiesucces. De transitie van adolescentie naar volwassenheid is een periode waarin jongeren een bijzonder risico lopen op het ervaren van gevoelens van eenzaamheid (Miller, 2016; Von Soest et al., 2020).
De keuze voor sociale steun om welzijn en binding van studenten te bevorderen, is gebaseerd op de wetenschap dat dit een factor is die positief bij kan dragen aan het omgaan met stress en eenzaamheid. Tot nu toe is echter weinig bekend over hoe sociale steun vanuit de onderwijsinstelling ingestoken kan worden om studenten optimaal te bereiken en te ondersteunen.
Wat is het doel van het project?
Het doel van het huidige onderzoek is om te verklaren waarom, voor wie en in welke omstandigheden sociale steun vanuit de onderwijsinstelling kan leiden tot meer ervaren binding en welzijn. Het onderzoek richt zich op zeven verschillende – met NPO-middelen gefinancierde – interventies die zijn gestart binnen vier onderwijsinstellingen (één mbo-instelling, twee hogescholen en één universiteit).
Hoe gaan we te werk?
Vanuit deze interventies is gekeken naar de manier waarop instellingen sociale steun vormgeven en wat mogelijke effecten hiervan zijn. We nemen daarbij het theoretisch kader van realistische evaluatie als uitgangspunt (Pawson & Tilley, 1997). Het hoofddoel is om de mechanismen bloot te leggen die leiden tot geobserveerde uitkomsten van de verschillende interventies en bijhorende contextuele omstandigheden (Renmans & Pleguezuelo, 2023). Realistische evaluatie begint met het ontwikkelen van programmatheorieën, welke zijn opgebouwd rond het principe Context-Mechanism-Outcome Configuration (CMOC). Vervolgens worden empirische gegevens verzameld om deze CMO-configuraties te testen en te verfijnen, om zo de verschillende verklarende mechanismen en contextuele factoren bloot te leggen die ervoor zorgen dat de interventie effectief is.
Om inhoud en context van de interventies te achterhalen zijn per interventie semi-gestructureerde interviews afgenomen met projecteigenaren en -uitvoerders. Voor de programmatheorieën is een literatuurstudie uitgevoerd en zijn narratieve diepte interviews met studenten afgenomen om de theorie te achterhalen over hoe sociale steun effectief kan zijn in het versterken van binding en welzijn en wat de onderliggende mechanismen zijn. Uit deze conceptuele theorieën zijn hypotheses afgeleid over hoe sociale steun vanuit de onderwijsinstelling werkt, voor wie en onder welke omstandigheden. Deze programmatheorieën zijn getest en verfijnd door een kwantitatieve enquête en kwalitatieve focusgroepen onder studenten.
Met wie werken wij samen?
Voor project “We’ve got your back!” werken wij samen met Curio (mbo), Fontys (hbo), Vrije Universiteit Amsterdam (wo) en het Expertisecentrum Inclusief Onderwijs (ECIO). Het project wordt gesubsidieerd door NRO.
Jessica Nooij, projectleider
"Sociale steun om welzijn en binding van studenten bevorderen, kan positief bijdragen aan het omgaan met stress en eenzaamheid."
Nieuws over het onderzoek
Bekijk hier alle nieuwsberichten en resultaten van het project We’ve got your back!
Neem contact op
Jessica Nooij
Onderzoeker